Begin je wel eens een zin met ‘Als ik jou was zou ik …’ of Misschien moet je …’? Dan ben je niet de enige. Als iemand ons een probleem voorlegt geven we vaak direct een oplossing. Oftewel: we geven ongevraagd advies. En laat dat nou net een dooddoener zijn bij het voeren van een dialoog.

Inhoud

• Wat is ongevraagd advies?
• Waarom geven we ongevraagd advies?
• Geen advies, wat dan wel?
• ‘Waar heb jij behoefte aan?’

Dit artikel in het kort:

• Als iemand een probleem voorlegt wordt vaak gereageerd met ongevraagd advies 
• Ongevraagd advies zegt meer over de zender dan over de ontvanger
• Luisteren is de beste reactie als iemand je een probleem voorlegt

Wat is ongevraagd advies?

Ongevraagd advies kent vele vormen en maten. De comments onder socialmediaposts en nieuwsartikelen staan er bol van, maar ook binnen vriendengroepen en familie vliegen de ongevraagde adviezen geregeld over tafel. 

Misschien herken je het wel: je hebt het super druk op het werk, een collega ligt dwars in het project, je slaapt al twee weken slecht, en dan crasht je laptop ook nog eens. Je doet je verhaal bij een vriendin die reageert met ‘Misschien moet je het wat rustiger aan doen?’. 

Niet alleen heb je niets aan dat ongevraagde advies, de kans is groot dat je je er nóg minder goed door gaat voelen. 

Andere voorbeelden van ongevraagde adviezen zijn ‘Waarom leg je je kind niet eerder in bed?’, ‘Apple is echt geschikter binnen een bedrijf’, ‘Als je minder vet eet raak je die kilo’s wel kwijt’. 

Zo’n advies volgt vaak op een voorgelegd probleem, maar het kan ook uit de lucht komen vallen. Bijvoorbeeld wanneer iemand je iets ziet doen wat naar zijn of haar idee beter kan. 

Over het algemeen heeft degene die het advies ontvangt er vrij weinig aan. Dat komt enerzijds doordat het geregeld gaat om kritiek verpakt als advies, maar ook omdat advies meestal niet het antwoord is op het probleem. Daar komen we straks op terug.

Ongevraagd advies is niet altijd ongewenst. Als je collega in de auto stapt en jij weet toevallig dat het verkeer ergens vaststaat, kan je ongevraagde advies over een aangepaste route juist welkom zijn. 

In het kort: Ongevraagde adviezen komen veel voor. Vaak worden ze gegeven als antwoord op een probleem. De ontvanger van het advies heeft er vaak vrij weinig aan, aangezien het niet het antwoord is op het probleem.

Waarom geven we ongevraagd advies?

Als iemand ergens mee zit of je een probleem voorlegt is de kans groot dat je reageert met advies. 

Bijvoorbeeld als je collega vertelt dat de projectleider zijn advies weer in de wind heeft geslagen en jij oppert dat hij z’n ideeën misschien uitgebreid op de mail naar het hele team moet zetten, of als je partner weer in de clinch ligt met haar moeder en je zegt dat ze haar moeder het beste kan negeren.

In dat soort gevallen vraagt de ander niet om advies, waarom geven we het dan wel?

 Er liggen grofweg drie motieven achter ongevraagd advies geven:

• Laten zien hoe competent en bekwaam je bent
• Op een snelle manier hulp willen verlenen
• Vanuit altruïstische en empathische drijfveren willen bijdragen

Wat direct opvalt is dat in alle drie gevallen de adviesgever centraal staat, niet degene die het advies ontvangt. Het ongevraagde advies zegt dan ook iets over de zender, en lang niet altijd iets over de ontvanger. 

Daarbij kun je niet dé oplossing voor de ander bieden, simpelweg omdat je niet het volledige verhaal kent en geen controle hebt over het leven van iemand anders. 

Advies geven is over het algemeen dus niet wenselijk als reactie, maar er zijn genoeg andere mogelijkheden om de ander te kunnen helpen.

In het kort: Er liggen grofweg drie motieven achter ongevraagd advies geven, die allemaal niet met de ontvanger van het advies te maken hebben. 

Geen advies, wat dan wel?

Vaak vertel je een verhaal of probleem niet om advies te krijgen, maar om verbinding te maken en steun te voelen. Als je vervolgens een reactie in de vorm van advies krijgt voel je je juist niet gehoord.

De oplossingen die geboden worden zijn vaak rationeel, terwijl de problemen emotioneel zijn. En aan bijna iedere rationele oplossing kleeft het onvermogen om er emotionele problemen mee op te lossen.

Als iemand met een probleem bij je komt is het dus goed om je te realiseren dat diegene zijn of haar verhaal kwijt wil en gehoord en gezien wil worden. Het beste wat je kunt doen is luisteren. 

Daarnaast kun je verdiepende vragen stellen. Verdiepende vragen leiden tot helderheid, waar inzicht en overzicht uit voortkomen. Als je goede vragen stelt help je de ander om zelf tot een geschikte oplossing te komen. 

In het kort: Als iemand je een probleem voorlegt wil diegene waarschijnlijk gehoord en gezien worden. Luisteren is daarom de beste reactie. 

Samenvatting

Als iemand je een probleem voorlegt is de kans groot dat je reageert met advies.

Hier help je de ander niet mee. Het advies is vaak rationeel, terwijl de problemen emotioneel zijn. En aan bijna iedere rationele oplossing kleeft het onvermogen om er emotionele problemen mee op te lossen.

Ook vertelt iemand een verhaal of probleem om gehoord en gezien te worden, niet om advies te krijgen. Luisteren is daarom de beste reactie.

Heeft jouw bedrijf belang bij strategische dialoog voor effectieve communicatie? Neem vrijblijvend contact met ons op, we denken graag met je mee over de beste oplossing.