Karin Nijenhuis / Rients Ritskes / juni 2023
Karin Nijenhuis heeft een Comenius Senior Fellowship gekregen, een belangrijke subsidie voor onderwijsinnovatie. Karin is docent en opleidingsvoorzitter bij het Afrika-Studiecentrum Leiden van de Universiteit Leiden en dialoogtrainer bij Dialoogcentrum. Met haar project, getiteld “Voel je verbonden! Integratie van dialoog als onderwijsmethodiek binnen het hoger onderwijs voor beter studentenwelzijn”, wil ze dialoog als onderwijsmethode gaan toepassen bij de Universiteit Leiden. Ze gaat in dit project onder meer samenwerken met Dialoogcentrum en maakt praktisch gebruik van het boek 21 Geheimen van een strategische dialoog.
Ook belangstelling om bij te dragen aan meer dialoog in het onderwijs? Laat het ons weten dan kunnen we bij voldoende belangstelling een online werkgroep samenstellen. Mail dan graag remko@dialoogcentrum.nl
Alles komt bij elkaar
Voor Karin is deze subsidie een vertaling naar onderwijs en studentenwelzijn van haar ikigai (de reden om voor uit je bed te komen) ‘zenvolle communicatie’. Alles wat ze belangrijk vindt komt bij elkaar: zen, dialoog en verbondenheid. In de afgelopen jaren heeft ze zelf veel gehad aan zenmeditatie en vindt ze het inspirerend om naast haar werk op de universiteit ook zenlessen te kunnen geven in Amersfoort. In de sesshins (zenretraites) onder leiding van Rients en Floor en de dialoogtrainersopleiding bij Remko deed ze ervaring op met de dialoog. Ze was sterk onder de indruk van het diepe begrip en verbondenheid die deze vorm van communicatie in korte tijd teweegbracht onder de deelnemers. Dialoog is echt zenvol communiceren. Gezien de uitdagingen van studenten is dialoog een ideale methode om een directe bijdrage te kunnen leveren aan het welzijn van studenten.
Studenten, stress en prestatiedruk
Veel studenten kampen, door de prestatiedruk, met mentale problemen zoals eenzaamheid en stress. Mentale studentengezondheid was al een issue voor corona, maar is tijdens corona erger geworden en nog steeds actueel. Universiteiten en hogescholen doen er van alles aan om het probleem aan te pakken, maar dit gebeurt vooral buiten het onderwijs waardoor veel studenten niet worden bereikt. Het bijzondere van Karins project is dat zij het juist binnen het onderwijs wil aanpakken, dus met alle studenten samen.
Dialoog als oplossing
Karin gelooft dat verbondenheid essentieel is voor het welzijn van studenten en dat dit het beste preventief en integraal binnen het onderwijs kan worden bevorderd. Hiervoor is ze geïnspireerd door het werk van filosoof en kwantumfysicus David Bohm. Dialoog is een gestructureerde en aandachtige manier van praten, waarbij verschillende perspectieven worden erkend en gerespecteerd.
Zenvol onderwijs
Het project van Karin duurt twee jaar en omvat verschillende onderdelen. Allereerst gaat ze met docenten samen dialoog integreren in minstens zeven bestaande cursussen binnen de Faculteit Geesteswetenschappen, waaronder ook Afrika Studies valt. Daarnaast gaat ze docenten trainen en samen met een onderwijskundige een docentprofessionaliseringsmodule ontwikkelen, zodat docenten de dialoog effectief kunnen faciliteren. Ook gaat ze studenten tot dialoogfacilitator trainen via een Honours Class. De dialoogfacilitators (docenten én studenten) vormen samen een netwerk voor intervisie en inspiratie. Om de duurzaamheid van het project verder te waarborgen, wordt nog een online handleiding ontwikkeld. Het is zenvol onderwijs zonder het expliciet zo te benoemen.
Verwachte opbrengst
Karin vindt het heel spannend wat haar project gaat opleveren. Uit Amerikaans onderzoek is gebleken dat dialoog leidt tot meer verbondenheid tussen studenten, verbeterde communicatievaardigheden en betekenisvolle relaties. Ze gelooft dat door de dialoog te integreren in het curriculum van de universiteit, vooral rondom reflectieve vragen, studenten zich meer gehoord en gezien zullen voelen. Hierdoor ontstaat er ruimte voor nieuwe inzichten en verbinding, waardoor ze uiteindelijk beter in hun vel gaan zitten. Evaluatie van de dialooginterventies door een onderwijskundige binnen het team zal uitwijzen of dat inderdaad ook zo uitpakt.
Innovatie en impact
Het project van Karin is innovatief omdat dialoog nog niet als onderwijsmethodiek wordt toegepast in het Nederlandse hoger onderwijs. Ze wil dialoog in bestaande vakken gaan weven, in plaats van dialoog als apart vak of tool te implementeren. Door de dialoog een integraal onderdeel te maken van het onderwijsproces, kunnen studenten op een natuurlijke manier de voordelen ervaren en deze integreren in hun leerervaring.
Positieve impact en bredere toepassing
Karin hoopt dat haar project een positieve impact zal hebben op het welzijn van de Leidse studenten. Door de dialoog als onderwijsmethodiek verwacht ze dat studenten zich meer betrokken zullen voelen bij elkaar en beter kunnen omgaan met stress, eenzaamheid en prestatiedruk. Bovendien gelooft Karin dat het bevorderen van dialoog in het onderwijs de sociale en emotionele vaardigheden van studenten zal versterken, wat hen ook zal helpen in hun persoonlijke en professionele leven na hun afstuderen. Ze hoopt dat haar project als een inspirerend voorbeeld zal dienen voor andere hoger onderwijsinstellingen en dat dialoog als waardevolle onderwijsmethodiek breder zal worden toegepast.
Een verandering teweegbrengen
Met haar subsidie en persoonlijke betrokkenheid bij studenten is Karin enorm gemotiveerd om een positieve verandering teweeg te brengen in het hoger onderwijs en het studentenwelzijn te verbeteren. Door studenten de ruimte te geven voor diepgaande en respectvolle dialogen, streeft Karin naar een onderwijsomgeving waarin studenten zich verbonden voelen, hun stem kunnen laten horen en gezamenlijk kunnen groeien en leren.
Ook belangstelling om bij te dragen aan meer dialoog in het onderwijs? Laat het ons weten dan kunnen we bij voldoende belangstelling een online werkgroep samenstellen. Mail dan graag remko@dialoogcentrum.nl : ja ik doe graag mee aan de Werkgroep meer dialoog in het onderwijs en we houden je op de hoogte.